بررسی اثر عصاره آبی کلاله گل زعفران (Crocus sativus L.) بر کسب و بیان حساسیت حرکتی ناشی از مورفین در موش‌های سوری ماده

مقدمه: شیوع اعتیاد به اپیوییدها در کشورما نسبتاً بالا است. این مشکل به دلیل ناشناخته بودن مکانیسم‌های بیولوژیک اعتیاد تاکنون حل نشده است. هدف: در این تحقیق اثر عصاره آبی کلاله گل زعفران (Crocus sativus L.) بر کسب و بیان حساسیت حرکتی ناشی از مورفین در موش‌های کوچک آزمایشگاهی ماده نژاد N-MARI در محدوده وزنی 25-20 گرم بررسی شد. روش بررسی: حیوانات ابتدا با استفاده از مورفین (mg/kg 5، یک‌بار در روز برای سه روز و سپس 5 روز استراحت) نسبت به آن حساسیت پیدا ‌کردند و سپس عصاره کلاله گل زعفران در روز آزمون و 30 دقیقه قبل از شروع آزمایش و یا 30 دقیقه قبل از تزریق مورفین در روزهای القای حساسیت به آنها تزریق شد. در یک آزمایش مقدماتی، دوزهای مختلف مورفین و عصاره کلاله زعفران به حیوانات تزریق شد تا اثر این داروها بر القای فعالیت حرکتی مشخص شود. یافته‌ها: آزمایش‌ها نشان داد که تجویز مورفین (mg/kg 5/0، 5 و 50) باعث افزایش حرکات حیوانات گردید. این افزایش در گروه دریافت کننده دوز (mg/kg 50) مورفین کاملاً معنی‌دار بود. تجویز عصاره کلاله زعفران (mg/kg 10، 50 و 100) نسبت به گروه سالین به ترتیب سبب افزایش و کاهش فعالیت حرکتی حیوانات گردید. تجویز عصاره کلاله گل زعفران در دوزهای گفته شده و 30 دقیقه قبل از تجویز دوز موثر مورفین سبب کاهش فعالیت حرکتی حیوانات گردید. تجویز مورفین (mg/kg 5، یک‌بار در روز) به حیوانات در سه روز متوالی و سپس پنج روز استراحت سبب القای حساسیت به مورفین در این حیوانات شد به نحوی که تجویز دوز بی‌اثر مورفین (mg/kg 5/0) در این حیوانات سبب القای پاسخ شدید حرکتی شد. همچنین، تجویز عصاره (mg/kg 10، 50 و 100) قبل از تجویز مورفین (mg/kg 5) در روزهای القای حساسیت، سبب کاهش معنی‌دار کسب حساسیت به مورفین در دوزهای mg/kg 10 و 100 گردید. تجویز عصاره کلاله گل زعفران در دوزهای فوق در روز آزمون نیز بیان حساسیت به مورفین را در دوزهای mg/kg 10 و 50 کاهش داد. نتیجه‌گیری: از این آزمایش‌ها استنباط می‌شود که عصاره کلاله گل زعفران دارای اثر کاهنده بر کسب و بیان حساسیت رفتاری به مورفین است و همچنین اثر مورفین را در القای فعالیت حرکتی در موش‌های کوچک آزمایشگاهی ماده از بین می‌برد.